10 OCAK Çalışan Gazeteciler Günü ülkenin dört bir yanında kutlandı. 24 Temmuz’da da kutlanacak.
Her yıl 24 Temmuz günü Türk basınından “sansürün” kaldırılışı nedeniyle ‘Basın Bayramı’ kutlanır.
2. Meşrutiyet ilanından sonra 24 Temmuz1908 yılında o güne kadar basına uygulanan sansür kaldırıldı.
O tarihte kaldırılan sansür, II. Abdülhamit tarafından kurumsallaştırılmış olup, Babıâli’ye gönderilen zaptiyeler (güvenlik görevlileri) ertesi gün yayımlanacak gazeteleri önceden okuyup, inceliyor, sakıncalı görülen haber ve yazıları gazeteden çıkarttırıyor ve yayınlanmasına veriliyor. Uygulama böyle.
Yüz yıl sonra çok şükür böyle bir usul yok ama Bu gün ‘Sansür’, muhalif gazete, Tv. sahiplerine veya yönetimine çeşitli yollardan baskı yapılarak veya siyasi güç kullanılarak, kamu bankalarından temin edilen kredilerle bir yandaşa satın aldırtılıyor. Gazetecilere türlü çeşitli baskılar yapılıyor.
2024 yılında 724 gazeteci gözaltına alınmış ya da ifadesi alınmış; bunların 74’ü tutuklanmış; 18’i halen cezaevinde. Günümüzde sansür yöntemi böyle…
1908 öncesi ‘Sansür’ ile bu gün uygulanan sansürün hangisi daha insani/hukuki diye sorulursa; ‘o gün de bu gün de benim dediğimi yazacaksın, aleyhimde yazmayacaksın denilse de’; 1908 öncesi sansür daha ‘mert’ce…
Ancak, yukarıda belirttiğim bu sansür uygulamaları medyada (yazılı ve elektronik basında) ya hiç görünmüyor ya da nadiren yer aldığı için kamuoyunda beklenilen etkiyi yapmıyor. Yani bimiktar kabullenme, bi miktar itiraz etme/direnme gösterilse de önemli bir çoğunluk nemalanma yolunu seçmiş durumda…
Türk medyası 194 yılı bulan tarihinin en ağır, en organize baskılar altında çalışıyor. O kadar ki basın özgürlüğü istatistiklerine göre 180 ülke içinde 158’inci sırada bulunuyor…
Önceki yıllarda da çalışan gazeteciler ve basın özgürlüğü iyi durumda değildi ancak hiç Afrika’nın ya da Asya’nın en geri, en yasakçı rejimlerinin gerisine düşülmemişti.
Örneğin gazetecilerimiz 2024 yılında gündeme getirildiği ve yasalaşması için fırsat kollandığı ‘Etki Ajanı’ yasası ile korkutulmadı, yerli yersiz hapis tehdidi ve tutuklanma ihtimali altında yaşamıyorlardı.
4 Ocak 1961 yılında kabul edilen ‘Fikir İşçileri Kanunu’ ile çalışan gazetecilerin çalışma koşulları, iş güvenliği iyileştirildi. Bun nedenledir ki, Türk basını 1962’den beri “10 Ocak, Çalışan Gazeteciler Bayramı” kutluyor.
Türkiye’de basın mensupları yılda iki kez bayram yapıyorlar…